Zijn kuddehonden de oplossing voor de oprukkende wolven?
Schapenhouders vrezen voor hun dieren nu de wolf zich in Nederland vestigt. Kuddehonden bieden mogelijk uitkomst. In Salland wordt geëxperimenteerd met deze agressieve dieren.
In de voormalige Oostbloklanden en in Frankrijk en Zwitserland grazen kuddes ver van de bewoonde wereld, en zijn de kuddehonden meestal bij de schapen. In Duitsland en Nederland kan dat niet. De kans op confrontaties is te groot, de honden zijn te agressief. Kühn glimt als hij vertelt over honden die in hun eentje wolven de baas zijn. “Alleen de agressiefste en meest alerte dieren zijn geschikt. Slappelingen kun je niet gebruiken.”
“Mensen vormen het grootste probleem”, vindt Kühn. “Ze denken dat alle honden knuffelhonden zijn, dat zijn deze honden niet.”
Pilot Kuddewaakhonden in de Nederlandse Schapenhouderij
De spil van het project wordt gevormd door André Kühn en zijn team die een tweetal schaapskuddes voor natuurbegrazing inzetten in de natuurgebieden het Wierdense Veld (Landschap Overijssel) en de Sallandse Heuvelrug (Staatsbosbeheer). Voor het bedrijf van André Kühn zal de inzet van preventieve maatregelen, ter voorkoming van de predatie van schapen door wolven, in de toekomst essentieel zijn. Steun was er vanuit de terrein beherende organisaties die positief tegenover de pilot staan. De rasters rondom de direct aan de schaapskooien grenzende percelen zijn door de terreinbeheerders wolf-werend gemaakt.
André Kühn maakt in de pilot gebruik van verschillende kuddewaakhondenrassen: de Pyrenese Berghond, de Hongaarse Kuvasz en de Turkse Akbash. Andere geschikte hondenrassen voor de Nederlandse situatie zijn Transmontano Mastiff, Cane de Pastore Abruzzese en Carpatin, mits deze honden uit zogenaamde werklijnen stammen, honden dus die al generaties lang en zonder onderbreking kuddes beschermen.
De inzet van kuddewaakhonden is arbeidsintensief, gemiddeld blijkt er 5,4 uur per week mee gemoeid te zijn. De werkzaamheden bestaan o.m. uit voeren, verplaatsen van honden in/uit de kudde, schoonmaken kennels, verzorging en aandacht, uitlaten, training. De onderhoudskosten, waaronder voer en dierenartsbezoek, voor een kuddewaakhond worden door Kühn geschat op ongeveer € 500 -750,-per hond per jaar.
Daarnaast zijn er nog de aanschafskosten van een pup of volwassen hond, die starten vanaf € 500 voor een pup en kunnen oplopen tot enkele duizenden voor een volwassen getrainde hond. Kuddewaakhonden zijn onderdeel van de kudde, dat is de essentie van het functioneren van dergelijke honden. Kuddewaakhonden weten welke dieren ‘van hen’ zijn en welke niet. Een nieuwe situatie betekent dan ook automatisch een nieuwe periode van gewenning en bonding. Bij voorkeur gaan jonge kuddewaakhonden in ieder geval onder tijdelijke begeleiding van een volwassen kuddewaakhond op een nieuwe plek aan het werk. Jonge kuddewaakhonden zijn qua ervaring en kuddewaakhondengedrag pas ‘volwassen’ op de leeftijd van drie jaar.
Nederland is een intensief benut land, waar weinig uitgestrekte gebieden liggen met een lage bevolkingsdichtheid. De inzet van kuddewaakhonden kan daarom botsen met belangen als wonen, recreatie en toerisme. Voorlichting aan omwonenden, recreanten en passanten is van groot belang om risico’s zoveel mogelijk te vermijden. Het betrekken van bewoners rondom het terrein waar de honden worden ingezet is van belang om draagvlak te creëren en vast te houden.
Link rapport
Een bijdrage van Canine Efficiency
Ray & Jenny Dorgelo – Kleine Staarman
Mensen nemen alles heel letterlijk en willen een kant en klare handleiding en gaan ervan uit dat als men die geeft dat het ook zo is
Het is echter genuanceerder en gedetailleerder en afhankelijk van een juiste manier van inzet en omgang van de mensen die met KBH werken.
In de volgende artikelen van mij kun je veel info terug vinden over KBH:
Kuddebewakingshonden: Verdedigers aan het Front.
Al eeuwen lang hebben mensen en de natuur een gecompliceerde relatie. We zijn afhankelijk van de natuur om veel verschillende redenen. Bijvoorbeeld: we buiten ontzettend veel natuurlijke bronnen uit, we ge- of misbruiken de natuur voor verschillende recreatieve doeleinden, en het laatste voorbeeld is misschien wel de belangrijkste; we leven van zuurstof die ons gegeven wordt door de natuur. De mensheid is de meest dominante soort op deze aarde en we hebben een (toenemend) dramatisch effect op onze leefomgeving.
Ik ben actief in roofdier/mens conflictpreventie, gespecialiseerd in het inzetten van goede kuddebewakingshonden (KBH) op de JUISTE manier, onder de naam “Canine Efficiency”. KBH zijn waarschijnlijk het oudste hulpmiddel om duurzaam te kunnen samenleven met grote roofdieren. Tegenwoordig is dit oude hulpmiddel steeds vaker nodig. Waarom? Grote roofdieren trekken terug naar oude leefgebieden, waar wij nu wonen, en op het platteland blijft hun komst niet onopgemerkt. Gedomesticeerd vee is voor roofdieren, wat wij een ‘makkelijke maaltijd’ noemen. Zoals altijd botsen onze doelen met het overlevingsinstinct van wilde dieren.
http://www.canineefficiency.com/p/kuddebewakingshonden-verdedigers-aan.html
KBH prioriteiten
Een goede KBH (kuddebewakingshond) zijn, of een goede KBH hebben, omvat vele factoren. Bijvoorbeeld: gezondheid, genen, omgeving, (verantwoordelijke) omgang, monitoren, begeleiding, etc. Elke situatie vraagt om een specifieke aanpak. Omstandigheden als toeristische activiteiten, omheind of vrij lopend vee, aanwezigheid van een herder en de aanwezigheid/aantallen roofdieren zijn belangrijke facetten voor wat betreft de inzet van KBH.
http://www.canineefficiency.com/2014/05/kbh-prioriteiten.html
e waarde van KBH
Als je mensen vraagt hoe waardevol KBH zijn, hoor je allerlei verschillende antwoorden. Variërend van; vervangbaar en onvervangbaar en alles er tussenin. Deze variatie van waardes en meningen over KBH maakt het KBH-verhaal onder andere erg gecompliceerd. Ik vind KBH essentieel. Het zijn fantastische dieren, ambassadeurs, symbolen en sleutels tot verantwoordelijk samenleven tussen mens en natuur. KBH waren en zijn heel belangrijk en zullen nog belangrijker worden in onze toekomstige wereld. Daarom hebben ze de beste verzorging en mogelijkheden nodig en moeten ze op de juiste waarden geschat worden door ‘ons’.
http://www.canineefficiency.com/2018/02/de-waarde-van-kbh.html
De KBH kunnen het wél
Maar al te vaak horen we: KBH kunnen hier niet werken, want….
Deze stellingen komen voort uit onwetendheid, onbereidwilligheid en soms uit pure weerstand. De reden van die weerstand heeft vaak met misplaatste vrees voor roofdieren te maken, soms ook uit angst voor grote waakhonden (KBH), maar vaak door de wat als mentaliteit. In de realiteit zijn er maar weinig mensen die met recht kunnen zeggen dat KBH ‘hier niet kunnen werken’, want veelal is deze weerstand gebaseerd op wat men gehoord heeft, wat men gelezen heeft en met name wat men er zelf voor een verhaal van maakt. Dit alles zonder enige relevante eraring met KBH.
http://www.canineefficiency.com/2017/11/de-kbh-kunnen-het-wel.html
Relevante wetenswaardigheden over kuddebewakingshonden (KBH)
Interview door Wolveninformatie met Ray Dorgelo uit oktober 2014
Over wolven is veel onterechte informatie en beeldvorming, zelfs over huisdieren. Bestaat een vergelijkbaar fenomeen bij de KBH waar jij tegen aan loopt?
http://www.canineefficiency.com/2018/03/relevante-wetenswaardigheden-over.html
Hier heb ik een opsomming gemaakt van zo’n beetje alle KBH die er zijn. Er word mij heel veel gevraagd om algemene beschrijvingen van diverse KBH. Ik ben geen voorstander van oppervlakkige tabellen en beschrijvingen, omdat het de belangrijke diepgang en details voor wat betreft KBH niet ten goede komt. Echter ik begrijp dat mensen er iets aan kunnen hebben om een eerste selectie te maken met behulp van wat algemene, opgesomde informatie als een leidraad. Belangrijk detail: harde cijfers zijn nooit beschikbaar binnen deze onderwerpen. Na die eerste selectie met behulp van deze KBH Rassenwijzer kan men uitgebreid en grondig verder onderzoek doen over de KBH, de regio van herkomst en de relevante elementen.
http://www.canineefficiency.com/2019/04/kbh-rassenwijzer.html
Anti-propaganda vs realiteit: Kuddebewakingshonden (KBH)
Wie werkt en leeft met KBH weet wat deze honden allemaal kunnen. KBH stellen ‘ons’ al eeuwen lang in staat om vee te houden in roofdiergebieden. KBH is een taak, bestaande uit essentiële, diepgewortelde instincten. KBH karakteristieken en instincten zijn aanwezig in de honden. KBH beschikken over een mix van instincten die soms uitersten van elkaar zijn, bijvoorbeeld: zorgzaam & meedogenloos, zachtaardig & bikkelhard, tolerant & afrekenend, vriendelijk & agressief, sociaal & waakzaam, open & gereserveerd.
De term KBH ‘opleiden’, die we steeds vaker horen, omvat normaliter weinig tot geen aanleren van KBH taken door mensen. KBH moeten de mogelijkheden en begeleiding krijgen om zich volledig te ontwikkelen. Dit gebeurt bij voorkeur in een roedel KBH, waarin de instincten van jonge individuen over het algemeen sneller, meer gecontroleerd en beter ontwikkelen. Ze leren de regels te respecteren van en door hun oudere roedelgenoten en zien bij de oudere, ervaren KBH de vele voorbeelden voor wat betreft hoe om te gaan met alle relevante situaties. Dit hele proces speelt zich af naast, in en tijdens de werkzaamheden van de mensen waar ze mee samenleven. De KBH taak hindert de werkzaamheden van een herder en/of veehouder niet.
http://www.canineefficiency.com/2019/11/anti-propaganda-vs-realiteit.html
KBH: Kuddebewakingshonden, geen ‘Knuffelbewakingshonden’
Kuddebewakingshonden (KBH) zijn nog steeds, en op steeds meer plekken, aan een opmars bezig. Dat wil zeggen een opmars in gebieden en culturen waar geen KBH verleden aanwezig is, of waar het gebruik van KBH generaties geleden is verminderd of zelfs verdwenen. De continu aanwezigheid en toename van KBH is een direct gevolg van aanwezigheid en toename van dreigingen naar vee, met name dreiging van (grote) roofdieren, zoals wolven. Het is niets nieuws en in principe een logisch verband: roofdieren en KBH faciliteren elkaar. Ze zijn vriend en vijand tegelijkertijd, echter ondanks dat varen beide soorten uitendelijk wel van elkaars bestaan.
NL vertalingen van onderstaande engelse posts:
Focus
Voor het behalen van goede prestaties is er concentratie nodig. Focus op alle onderdelen en details om specifieke doelen te behalen. De mensheid is niet het beste voorbeeld voor wat betreft focus.
We willen, of moeten, veel dingen in een korte tijd (we noemen dat ‘druk zijn’).
We zijn makkelijk afgeleid, omdat er te veel prikkels om ons heen zijn.
De meesten onder ons kunnen zich maar op één ding, of weinig dingen tegelijk concentreren.
Naar mijn mening wordt ons gebrek aan focus en bewustzijn veroorzaakt doordat we afdwalen van de basis. We verliezen connectie. Mensen die dichtbij of in de natuur werken hebben vaak een betere focus. In een natuurlijke omgeving vinden we een vredig gevoel en rust en onze zintuigen openen zich voor natuurlijke dingen.
Wilde dieren zijn er veel beter in. Ze volgen nog steeds de wetten van de Natuur, hun instinct, en ze doen wat ze moeten doen om hun rol te vervullen; overleven. Terwijl ze dit doen vervullen ze allemaal hun belangrijke rol in de natuurlijke cyclus. Veel van ‘onze’ gedomesticeerde dieren bezitten ook nog goede focus kwaliteiten. Dit geld zeer zeker voor KBH, omdat ze dichtbij of in de natuur leven en interactie hebben met alle elementen in hun leefomgeving.
Specifieke eigenschappen, instinct, intelligentie en connectie met de Natuur maakt dat KBH waardevolle ‘middelen’ zijn voor herders en veehouders. Ze zijn de sleutel tot verantwoordelijke co-existentie. Om echt te profiteren van KBH kwaliteiten is het onze taak om ze te begrijpen en dus hen te voorzien in alles wat ze nodig hebben om te presteren. We kunnen ze niet onze manieren opdringen.
Vandaag de dag bevat internet veel informatie over bijna alle onderwerpen. Veel mensen doen aan ‘internet raadplegen’: ze zoeken en bekijken informatie, vragen misschien online eens wat om daarna te beginnen met de uitvoer van wat ze hebben geleerd. Dit is best problematisch in de wereld van KBH. Wanneer dit verkeerd gedaan wordt, zonder focus, zal het falen.
Effectieve conflictpreventie met KBH is alleen succesvol als de benodigde elementen om het benodigde resultaat te behalen aanwezig zijn. Één hele belangrijke: KBH werken het beste in een roedel. Een echte roedel, waar hiërarchie gevormd wordt door de honden. De juiste leeftijd, juiste individuen en degelijke hondentaal zullen resulteren in het vormen van een roedel. Simpelweg een aantal honden bij elkaar zetten is geen echte roedel.
Veel mensen proberen een roedel te creëren. Ze wijzen een dier de alfarol toe terwijl dat individu geen alfa is en tevens de kwaliteiten niet heeft er één te worden. Constante verkeerde benadering en behandeling van de honden resulteert in een chaotische groep individuen. Ze zijn gespannen, gestrest en gefocust op de verkeerde dingen. Ze zijn concurrenten in plaats van roedelleden. Natuurlijk zijn de ze KBH nog steeds waakzaam, maar in plaats van concentratie op hun taak als een echte roedel, hebben ze ogen in hun rug nodig om bedreigingen van de andere honden in de gaten te houden. Er zullen regelmatig onnodige gevechten zijn en: aanwezige roofdieren zijn meesters in het aanvoelen van zwakte en onbalans, wat resulteert in constante interne en externe druk op de KBH. De kans op gewonde KBH of erger is hoog en de eigenaar is hier verantwoordelijk voor.
Om dit alles op de juiste manier te doen is er intensieve begeleiding nodig voor KBH starters en KBH probleem situaties. Dit wordt bij voorkeur gedaan in het echte leven en kan niet opgelost worden door een paar boeken of artikelen te lezen. Begrip en focus zijn nodig. Iedere specifieke situatie is anders en behoeft geanalyseerd en gepland te worden. Niet alles kan algemeen en algeheel worden beschreven en niemand kan alles zelf doen. Analyse en advies in het echte leven kan voor een goede start zorgen. De juiste richting is de enige richting die naar gewenste resultaten leidt.
Goede KBH: Waarheid versus onzin
De dynamische wereld van KBH is een platform voor vele enthousiasten en meningen. Er komen veel facetten en details bij efficiënt en verantwoordelijk KBH gebruik kijken. Als KBH op de juiste manier opgevoed en gebruikt worden zijn de resultaten buitengewoon goed. KBH zorgen ervoor dat herders en veehouders succesvol kunnen samenleven met grote roofdieren.
Helaas bestaan er diverse schadelijke factoren in de KBH wereld. Hondengevechten, oorspronkelijk gedaan in bepaalde culturen met de lokale KBH rassen/types. KBH worden tegenover elkaar gezet om te vechten om hun dapperheid en talenten om roofdieren te bevechten te ‘testen’. Aangezet en gedwongen door hun eigenaren bevechten deze honden elkaar , resulterend in ernstige verwondingen of de dood. Regelmatig worden KBH zelfs tegenover (gevangen) wolven gezet om te vechten. Deze praktijken zijn niet alleen inhumaan, maar ook compleet nutteloos. Er bestaat geen training of simulatie die KBH voorbereid op confrontaties met grote roofdieren. Er is slechts de realiteit. Gevangen roofdieren die gedwongen moeten vechten met honden zijn bij lange na niet hetzelfde als echte, natuurlijk jagende roofdieren.
Hondachtigen hebben hun eigen taal. Een scala aan signalen, gedragingen en expressies vormen de geavanceerde taal der hondachtigen. Een taal die niet helemaal geanalyseerd en begrepen is door mensen en waarschijnlijk nooit zal worden. Veel mensen komen nog niet in de buurt van het begrijpen van de taal van hun trouwe viervoeters. Het succes van hondachtigen zit ‘m in aantallen. Leven en werken in een roedel maakt hondachtigen succesvolle overlevers. Het roedel is een samenleving van hondachtigen, met sterke (familie-)banden en een strikte hiërarchie waar ieder lid diens rol vervult. De taal der hondachtigen doelt op een stabiele en gebalanceerde roedelsituatie. Lichaamstaal, vele verschillende signalen en intelligentie leiden uiteindelijk tot een efficiënte, samenwerkende levensstandaard van hondachtigen. Alle facetten van hondentaal zijn er om serieuze agressie en fysieke conflicten te voorkomen, want het risico op verwonding brengt de overlevingskansen in gevaar.
Goede KBH hebben de gelegenheid en ruimte om hun volle hondenpotentieel te ontwikkelen, niet beperkt door menselijk wanbeleid. Wanneer voorzien van de basis principes, voorwaarden en kundige begeleiding, zullen KBH een efficiënte roedel vormen. Als een roedel zullen ze hun bewakingstaak succesvol uitvoeren, met gebruik van hondentaal. Een goede roedel KBH zal een goed resultaat behalen ten opzichte van roofdieren, gebruikmakend van al hun overtuigende vaardigheden en alleen wanneer nodig met fysiek geweld. Goede KBH zullen niet zomaar verwonding of erger riskeren als ze tegenover roofdieren staan. Goede KBH zullen roofdieren niet eindeloos najagen om ze te doden, de kudde onbewaakt achterlatend, met het risico in een hinderlaag te lopen en gedood te worden door de rest van een wolvenroedel. Goede herders moedigen hun KBH niet aan tot najagen en doden. Het is makkelijk om een vechtmachine te creëren, maar daarmee limiteert men het potentieel van de hond enorm. De fantastische vaardigheden die in KBH aanwezig zijn vormen de sleutel tot succes. KBH aanleren om het anders te doen, op een mensenmanier, is gewoonweg verkeerd en een regelrechte belediging ten opzichte van de intelligentie van hondachtigen. Mensen die hun KBH op die manier gebruiken zijn direct verantwoordelijk voor de vele verwondingen en de dood van hun dieren en de roofdieren.
Een echte roedel goede KBH leidt naar het gewenste resultaat: geen predatie op vee door roofdieren. Roofdieren die geleerd hebben dat vee dat bewaakt wordt door KBH geen makkelijk maal is, zullen dat onthouden en doorgeven aan volgende generaties. Helaas is jacht nog een extra en ernstig schadelijke factor. Het doden van hooggeplaatste wolven leidt vaak tot toenemende predatie op vee door de overgebleven, lagere roedelleden of er komt een nieuwe roedel in het territorium. Hetzelfde geldt voor bruine beren die doodgeschoten worden; een nieuwe beer zal zich vestigen in het gebied en het ‘schaakspel’ tussen roofdieren en KBH begint weer van voren af aan. De gewenste roofdiersituatie is om zo lang mogelijk dezelfde roofdieren in een gebied te hebben als mogelijk. Slecht KBH gebruik, jacht en habitat vernietiging zijn een directe dreiging voor herders, veehouders en KBH.
Groeten,
Ray
Kind regards / Vriendelijke groeten,
Ray & Jenny Dorgelo – Kleine Staarman
Canine Efficiency
+31618973629 (Ray)
+31685002475 (Jenny)
https://www.facebook.com/CanineEfficiency
https://www.youtube.com/user/canineefficiency
Registered under KVK nr: 74452800
CH wolf project Kuddebewakingshonden
November 2019
CHWOLF-project Ondersteuning en promotie van kuddebescherming in Zwitserland www.chwolf.org info@chwolf.org. Eindrapport van november 2019. De volgende Alpen werden in 2019 ondersteund als onderdeel van de ondersteuningspool voor kuddebewakingshonden.
Alpen in het verzorgingsgebied van het Caland–roedel (GR / SG) en het Ringelspitz–roedel (GR). Voor het eerst sinds 2012 was er dit jaar geen puppy-waarneming voor het Calanda–roedel. De autoriteiten gaan ervan uit dat het moederdier F07, dat nu minstens 9-10 jaar oud moet zijn, niet meer leeft. M30, het vaderdier en andere jonge dieren uit voorgaande jaren werden echter wel in het gebied waargenomen. Het naburige Ringelspitz–roedel bracht voor de tweede keer op rij puppy’s groot. Helaas waren er verschillende aanvallen op Alp Mer, die in het midden van het Ringelspitz–roedel ligt, op het moment dat een van de twee kuddebewakingshonden onverwacht stierf en de kuddebescherming ernstig was verzwakt.
Alp Culm da Sterls (GR)
Van 13 juni tot 24 september brachten 823 schapen de Alpenzomer door op de Alp Culm da Sterls. De kudde werd rond de klok bewaakt door 6 kuddebewakingshonden: 3 Pyreneeën-berghonden en 3 Kangal.
Nadat de afgelopen twee jaar enkele aanvallen aan de rand van de kudde waren geweest, was het deze zomer vrij rustig. Maar dit jaar waren de wolven merkbaar aanwezig in het gebied. De geïmplementeerde kuddebeschermingsmaatregelen met permanente aanwezigheid van een herder, de 6 kuddebewakingshonden en het gebruik van een nachtkraal toonden effect. Er was gelukkig geen wolvenschade.
Er was dit jaar een vervelende situatie met een wandelaar op een van de lagere weiden. Om dergelijke situaties te voorkomen, werd deze weide met het druk bezochte wandelpad dit jaar niet meer gebruikt.
Legergronden in Rossboden Chur (GR)
In het alpiene seizoen brachten 170 ooien met hun lammeren de zomer door op de weiden van het legerterrein van Rossboden. De kudde werd goed bewaakt door de drie ervaren kuddebewakingshonden en twee jonge honden.
Op een ochtend, half september, vond de alpine-boer zijn ervaren kuddebewakingshond dood in de wei.
Om conflicten met wandelaars te voorkomen werd het wandelpad gedurende de tijd dat de schapen graasden in het gebied van de Höhenweg, 2 weken en in totaal 3 weekenden volledig geblokkeerd.
De wolven van het Calanda-roedel werden nooit bij de kudde gezien, maar hun aanwezigheid werd af en toe bevestigd door het intense geblaf van de kuddebewakingshonden, ook werden uitwerpselen gevonden. Dit toont aan dat de wolven constant testen of ze ergens een zwak punt in de beschermende maatregelen vinden.
Alp Mora (GR) – Kuddebescherming voor zoogkoeien
De moederkoeien en hun kalveren brachten van 23 juni tot 17 september een rustige zomer door op Alp Mora. Evenals in voorgaande jaren bewaakten twee kuddebewakingshonden de kudde met de grotere kalveren.
De weiden langs de drukke wandelpaden bij de gletsjermolens werden weer met grote inspanning omheind. Niettemin moesten de herders soms klachten accepteren van wandelaars, die bang waren voor het geblaf van de twee kuddebewakingshonden. Veel wandelaars begrijpen en tolereren dit natuurlijke beschermende gedrag van honden niet.
Maiensäss Sässlina (GR)
60 schapen brachten deze zomer van 12 juni tot 15 oktober door in de weiden van de bergweide Sässlina. De twee 2-jarige kuddebewakingshonden bewaken de kudde.
In september, aan het begin van het jachtseizoen, zag een jager een wolf in de buurt van de kudde schapen. De twee honden reageerden snel en dreven de wolf weg.
Een tweede kleinere kudde van 35 schapen verbleef in de vallei op de boerderij in de zomer. Deze kudde werd vergezeld door de twee kuddebewakingshonden van 10 en 8 jaar oud. De ochtend na 1 augustus vond Brunner een dood schaap met een open gescheurde maag in de wei. Het stabiele, geëlektrificeerde hek stond nog steeds. DNA-analyse kon een wolvenaanval niet bevestigen.
Klachten kwamen van de buren die ruim 500 meter van de stal van Brunner wonen. De buren worden ernstig gestoord door het geblaf van de 4 kuddebewakingshonden.
Alp Mer op de Panixer Pass (GR)
Op 4 juni verhuisde de 600-koppige kudde schapen, vergezeld van de herder en de twee kuddebewakingshonden, naar de lagere weiden in Lag da Pigniu. Om conflicten met wandelaars te voorkomen, moesten de weiden langs het hele wandelpad langs het meer vooraf worden omheind. Na het verlies van een kuddebeschermingshond, begonnen de problemen
Alles verliep goed tot augustus. Toen stierf de jonge kuddebewakingshond onverwacht. Een dag later was er de eerste wolvenaanval waarbij 3 schapen werden gedood. Hoewel de hond Komet een zeer ervaren waakhond was, had hij alleen geen kans om de hele kudde van 600 schapen te beschermen. De wolven merkten dit onmiddellijk en profiteerden van de situatie met de ernstig verzwakte kuddebescherming. Met in totaal drie nachtaanvallen waren er slechts 6 verliezen. Als eerste onmiddellijke maatregel besloot de herder de schapen ’s nachts in een nachtkraal te drijven. Bovendien kon hij een tweede kuddebeschermingshond snel inzetten. Maar deze hond beet op de tweede dag een wandelaar en 14 dagen later opnieuw. Omdat een zeer druk wandelpad door de alp leidt, gaf hij de hond terug.
Veel schapen liepen ook besmettelijke ontsteking van de klauwen op (panarici). 70 zieke schapen moesten vervolgens eerder uit de alp worden gehaald.
De wolven maakten van de gelegenheid gebruik om 2 schapen te verscheuren.
Planning voor 2020: 2 jonge kuddebewakingshonden toevoegen. Om conflicten met wandelaars en fietsers te minimaliseren, moet het hele wandelpad langs alle weiden vanaf volgend jaar worden omheind.
Schafalp Seewis (GR)
Verplaatsing naar de alp vond plaats op 25 juni, dit jaar waren 850 schapen van verschillende eigenaren op de zomer–alp. Herder Simon zorgde voor de grote kudde met zijn twee border collies en de twee kuddebewakingshonden bewaakten ‘s-nachts de kudde.
Op 10 september vond de herder een dood lam buiten de kudde. De ingeschakelde jachtopziener gaat ervan uit dat het een wolvenaanval was. De DNA-analyses zijn echter nog in behandeling.
Op 28 september trok de kudde terug naar de vallei. 6 schapen zijn verdwenen.
Alpen in Entlebuch (LU)
De mannelijke Wolf M20 was jaren in Entlebuch aanwezig. Sinds de zomer van 2018 wordt de mannelijke M76-wolf regelmatig in de regio Flühli-Sörenberg-Schangnau waargenomen.
Alp Baumgarten, Schüpfheim in Entlebuch (LU)
In het voorjaar verhuisde Markus Zielmann naar Alp Baumgarten met zijn koeien, varkens en schapen. De ervaren kuddebeschermingshond, die 9 jaar oud is, was zeer succesvol in het bewaken van de kleine kudde dit seizoen.
De zomer verliep rustig.
Alp Fürstein, Flühli in Entlebuch (LU)
Goede start, maar uiteindelijk aanvallen.
Op 20 juni verhuisden 136 schapen naar Alp Fürstein. Met twee, 2½ en een 4-jarige kuddebewakingshonden.
In de herfst, begin september vond de herder een dood schaap aan de rand van de kudde, bij het hek. De DNA-analyses bevestigden dat het een wolvenaanval was. Een soortgelijke aanval gebeurde een week later. Slechts 1 schaap werd gedood bij deze aanval. Er werden echter in totaal 12 schapen vermist.
Kuddebescherming betekend niet 100% bescherming, maar de twee honden konden grotere schade voorkomen. Markus Zielmann en zijn helpers hebben het hele weidegebied voor het Alpenseizoen in afrastering gezet. Deze afrastering is niet voor afweer van wolven.
Na de tweede wolvenaanval besloten ze de kudde vroeg van de alp te halen. Het alpine vertrek was al op 13 september, een week eerder dan normaal.
Alp Gummen, Schrattenfluh bij Sörenberg (LU)
Op 6 juni verhuisde alpine boer Werner Wicki naar Alp Gummen met zijn 30 runderen en 280 schapen. De 150 ooien met hun lammeren werden bewaakt door twee kuddebewakingshonden.
De oude hond stierf in het voorjaar. Een jonge hond had grote problemen met wandelaars en werd steeds agressiever. Hij moest daarom worden gedood.
Sindsdien zijn de wandelpaden waar mogelijk omheind en zijn er verschillende waarschuwings- en informatieborden neergezet.
Vanwege de aanwezigheid van de wolf hebben Werner Wicki en zijn helpers de maatregelen ter bescherming van de kudde massaal versterkt met betere afrastering.
Alp Stierengrat – Kaiseregg (FR / BE) op de Jaunpass
Op 12 juni, een week later dan normaal, verhuisde Markus Nyffeler naar Alp Stierengrat-Kaiseregg met zijn 2.000 schapen en 5 kuddebewakingshonden.
Om de dieren te beschermen, verzamelt Markus ’s avonds de grote kudde en houden de kuddebewakingshonden gedurende de nacht de kudde in de gaten. Met zo’n grote kudde zou het niet mogelijk zijn om met een nachtkraal te werken.
Er zijn geen wolven waargenomen in de regio.
De twee 21 maanden oude kuddebewakingshonden Bella en Bianca verdwenen eind augustus spoorloos. Of ze stortten van de steile rotsen en werden niet gevonden, of ze werden meegenomen door toeristen.
Op 14 september trok Markus met de kudde terug naar het dal.
Alp Schafberg am Jaunpass (FR)
Er moest veel voorbereidend werk worden gedaan vóór de verplaatsing naar de alp. De hele weide moest op het zeer steile, ruwe en rotsachtige terrein worden omheind. Om de schapen beter bij elkaar te houden en het werk voor de kuddebewakingshonden gemakkelijker te maken, was er dit jaar zelfs nog meer hekwerk gebruikt dan in voorgaande jaren.
Op 8 juni verhuisden Stephan en zijn helpers naar de Schafberg met de 400-koppige kudde schapen en de drie kuddebewakingshonden. Tot eind juli verliep alles heel soepel en zonder problemen.
Een van de kuddebewakingshonden stierf, maar omdat er in de zomer geen wolven werden waargenomen in de regio, was de rest van de alpine tijd nog steeds rustig. Op 16 september trok de kudde terug naar hert vallei.
Alp Hohmad in Simmental (BE) – Kuddebescherming voor rundvee
In juni verhuisde de familie Ueltschi naar Alp Hohmad met hun runderen, kalveren, geiten en de kuddebewakingshond. Hond Polux beschermt de kudde vee sinds 2012 en doet met 10 jaar nog steeds uitstekend. Dit jaar brachten ze een zeer goede en rustige zomer door op de berg.
Begin september verhuisden ze met de dieren naar de lagere herfstweiden en vervolgens een week later terug naar de boerderij.